این مرحله، مرحله حباب است. حباب بعضی از آنها میترکد و موفق نمیشوند. اختراعات و پژوهشهای دیگر هم ممکن است در دهههای آینده دوباره مورد توجه قرار گیرند. پس با همه این تفاسیر ۱۰ سال آینده چه شکلی خواهد بود؟ بزرگترین اختراع بعدی چیست؟ با توجه به سرعت فعلی پیشرفت تکنولوژی، حدس زدن آن اگر غیرممکن نباشد، بدون شک سخت است. در این مطلب سعی شده مهمترین تکنولوژی های آینده معرفی گردد:
* گجتهای پوشیدنی: لنز هوشمند گوگل که در چشم تزریق میشود! در حالحاضر یکی از داغترین موضوعات برای آینده تکنولوژی، ادغام آن با وسایل پوشیدنی است. عینکهای دوربیندار (عینک گوگل) یا ساعتهایی که به تماسهای تلفنی شما پاسخ میدهند (ساعت اپل) از محصولاتی هستند که امروزه طرفداران زیادی دارند. متخصصان صنعت معتقدند ما فعلاً فقط تا سطح این تکنولوژی نفوذ کردهایم. به کمک لوازم الکترونیکی انعطافپذیر، درون لباسها هم کامپیوتر تعبیه خواهد شد. اما بیشتر این گجتهای پوشیدنی وابسته به تلفنهای هوشمندند. نقطه اوج تکنولوژی پوشیدنیها زمانی خواهد بود که بتوانند آزادنه و مستقل کار کنند. مایک بل (Mike Bell)، رییس بخش تجارت همراه اینتل (Intel) میگوید: تازمانیکه وسایل هوشمند نتوانند به تنهایی و با اتکا به خودشان کار جذابی انجام دهند، بیش از حد پیچیده خواهند بود و نمیتوانند انتظارات را برآورده کنند. این ابزارها باید بتوانند مستقل باشند و یک کار مهم را به تنهایی انجام دهند تا توجه مردم را جلب کنند. اگر علاوه بر این، بتوانند در زمان اتصال به تلفنهای هوشمند کار دیگری هم انجام دهند، عالی میشود.
* اینترنت اشیا: اینترنت اشیا، همه دستگاهها را از یخچال گرفته تا توستر، به هم وصل میکند و ما میتوانیم آنها را کنترل کنیم. اینترنت اشیا هم پابهپای گجتهای پوشیدنی پیش میرود. در این تکنولوژی ماشینها با هم حرف میزنند و انسانهای متصل به اینترنت بر آنها نظارت دارند، کارهایشان را تحلیل میکنند و با توجه به نتیجه پردازش این ابردادهها عکسالعمل نشان میدهند. یخچال، سطلآشغال و حتی توستر کامپیوتری شده و از همه مهمتر با هم شبکه میشوند. یکی از نمونههای شناختهشده این تکنولوژی، ترموستات Nest است. این ترموستات متصل به وایفای به شما اجازه میدهد که از راه دور و به کمک تلفن همراه خود، دما را تنظیم کنید. همچنین میتواند الگوهای رفتاری شما را یاد گرفته و براساس آن برنامههای تنظیم دما بسازد. گوگل در سال ۲۰۱۴، Nest را به مبلغ ۲/۳ میلیارد دلار خریداری کرد. شرکتی دیگر به نام SmartThings (اشیای باهوش)، که سامسونگ آن را آگوست امسال خرید، سنسورها و کیتهای خانه هوشمند مختلفی را ارائه میدهد که میتوانند چیزهایی مثل ورود و خروج افراد به خانه را کنترل کرده و در صورت نشت آب به شما اخطار دهد تا از این راه آرامش خاطر صاحبخانه را تأمین کند. اینترنت اشیا با میلیاردها سنسور، سیستمهای هوشمند و اپلیکیشن در آینده تکنولوژی بازاری به راه خواهد انداخت که تاکنون نمونهاش را ندیدهایم. اگر کنجکاوید میتوانید با روتر وایفای اینترنت اشیا را تجربه کنید.
* اَبَرداده و یادگیری ماشینی: با ابرداده و یادگیری ماشینی میتوان بر حجم عظیم و روزافزون دادههای ذخیرهشده کنترل داشت و از آنها استفاده کرد. آینده تکنولوژی به این موارد نیاز دارد. «ابرداده» کلمهای است که این روزها زیاد به گوش میرسد و برای توصیف مجموعههای عظیم دادههای ساختیافته و ساختنایافته که با تکنیکهای پایگاه دادهای قدیمی نمیتوان آنها را پردازش کرد، استفاده میشود. تجزیه و تحلیل ابردادهها چیزهایی را آشکار میکند که قبلاً به دلیل هزینه بالای پردازش دادهها بر ما پوشیده بودند؛ مثل نفوذ همسالان بین خریداران، که تحلیل تراکنشها و دادههای اجتماعی و جغرافیایی خریداران آن را آشکار کرد. با افزایش روزافزون دادههای ذخیرهشده بهصورت آنلاین، بهخصوص وقتی که اینترنت اشیا و گجتهای پوشیدنی نیز به نقطه اوج خود برسند، دنیا بزودی به آستانه اضافه بودن دادهها میرسد. حرکت در میان این حجم عظیم از دادهها امری ضروری بوده و اینجاست که یادگیری ماشینی وارد میشود. یادگیری ماشینی ربطی به رباتهای خانگی ندارد. در واقع، مفهومی نزدیکتر از خانه است. برای مثال، جعبه دریافت ایمیلهای شما یک پوشه هرزنامه (Spam Folder) دارد و ایمیلهایی که براساس یک الگوریتم بر الگوی خاصی منطبق میشود را به این پوشه میفرستد. این الگوریتم یاد گرفته است ایمیلها را به دستههای «هرزنامه» و «غیرهرزنامه» تقسیم کند. بهطور مشابه، صفحه فیسبوک شما پر است از ارسالهای دوستان صمیمیشما، چون الگوریتمی وجود دارد که تمایلات و علاقهمندیهای شما را با توجه به تعاملاتتان (مثل لایک کردن، کامنت گذاشتن، به اشتراک گذاشتن و کلیک کردن) یاد گرفته است. در آینده تکنولوژی و جایی که ابرداده و یادگیری ماشینی به هم میرسند، یک انقلاب اطلاعاتی منتظر ایستاده است! بخش پزشکی بیشتر از همه بخشهای دیگر این پتانسیل را دارد. الگوریتمهای هوشمندی که با داده کاوی (Data Mining) مجموعه دادههای بیمار، بیماریهای قبلی او و اطلاعات ژنتیکی به پزشکها کمک میکنند. ماشین میتواند در بین دادههای ثبت شده بسیار زیاد جستوجو کند و آنها را به اطلاعات پزشکی ربط دهد. برای نمونه، یک بیمار مبتلا به سرطان که برای انجام درمانش میآید را در نظر بگیرید. ماشین به دکتر اطلاع میدهد که او یک ژن یا مجموعهای از ژنهای خاص دارد و دکتر میفهمد که باید از درمان خاصی برای او استفاده کند.
* همجوشی هستهای: همجوشی هستهای دقیقاً مقابل شکافت هستهای قرار میگیرد. در فرآیند شکافت، یک هسته سنگین به دو هسته کوچکتر تبدیل میشود، اما در همجوشی هستهای هستههای سبکتر با هم تلفیق میشوند تا یک هسته سنگین را به وجود آورند. فرآیند همجوشی همان واکنشی است که انرژی خورشید را تولید میکند. در خورشید طی مجموعهای از واکنشهای هستهای، ۴ ایزوتوپ هیدروژن-۱ به یک هلیوم-۴ تبدیل شده و انرژی بسیار عظیمی را آزاد میکنند. هدف دانشمندان در ۵۰ سال گذشته این بوده که مقدار انرژی آزادشده واکنش همجوشی را کنترل کنند. اگر انرژی حاصل از یک واکنش همجوشی آرام آرام آزاد شود، میتواند برای تولید نامحدود برق مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، در این روش هیچ زبالهای تولید نمیشود که برای دفعش به مشکل بخوریم یا با آن اتمسفر را آلوده کنیم. دانشمندان برای دستیابی به رویای همجوشی هستهای باید بر سه مشکل عمده غلبه کنند: دما (برای انجام همجوشی انرژی بسیار زیادی نیاز است؛ اتمهای هلیوم باید تا ۴۰ میلیون درجه کلوین داغ شوند؛ یعنی از خورشید هم داغتر!)، زمان (هستههای باردار شده باید آنقدر کنار هم نگه داشته شوند تا واکنش شروع شود) و در آخر مهار (در این دما همه چیز در حالت گاز است و به همین دلیل مهار کردن آنها یک چالش بزرگ است).با این که پروژههای متفاوتی در جاهای مختلف در حال اجراست، مقر اصلی همجوشی هستهای پروژه «راکتور آزمایشی حرارت هستهای بینالمللی» (International Thermonuclear Experimental Reactor) یا به اختصار ITER است. این پروژه در سال ۱۹۸۵ و زمانیکه اتحاد جماهیر شوروی به ایالاتمتحده پیشنهاد داد با همکاری کشورهای مختلف کاربردهای صلحآمیز همجوشی هستهای را پیدا کنند، پایهگذاری شد. از آن زمان تاکنون، تعداد کشورهای مشارکتکننده در ITER به ۳۵ رسیده و هزینهای معادل ۵۰ میلیارد دلار برای آن تخمین زده شدهاست. سازههای کلیدی ITER هنوز در حال ساخت هستند و زمانیکه کار ساخت آنها به پایان برسد یک راکتور ۳۰ متری به وزن ۲۳ هزار تن خواهیم داشت که هستهاش از خورشید هم داغتر است. اگر این راکتور با موفقیت راهاندازی شود، ITER میتواند مشکل انرژی جهان را برای ۳۰ میلیون سال آینده حل کند و به نجات سیاره زمین از فجایع محیطزیستی کمک کند.
* خودروهای بدون راننده: خودروهای بدون سرنشین، امنیت سفر را بیشتر کرده و تصادفات را کاهش میدهند اما همزمان لذت رانندگی را هم از ما میگیرند. در سال ۲۰۱۲، کالیفرنیا اولین ایالتی بود که به طور رسمی خودروهای بدون راننده را قانونی اعلام کرد. انگلستان هم قرار است امسال همین کار را بکند. سالانه حدود ۲/۱ میلیون نفر در تصادفات اتومبیلها جان خود را از دست میدهند. آزمایشهایی که تاکنون روی این خودروها انجام شده، نشان میدهد که بسیار امن هستند و تصادفات را کاهش میدهند. در واقع، از لحاظ نظری اگر همه خودروهای یک بزرگراه بدون راننده و متصل به شبکه بودند، هیچ تصادفی نباید اتفاق بیفتد. علاوه بر این، الگوریتمها تضمین میکنند که شما در حین حرکت روانترین ترافیک را تجربه کنید، چون با عملیات ریاضی سرعت نسبی مناسب اتومبیلها برای حرکت با بیشترین سرعت را محاسبه میکنند. البته این یعنی بیشتر مردم باید رانندگی را کنار بگذارند که خیلی برای علاقهمندان به آن خوشایند نیست. حتی میتوانید بدون این که گواهینامه داشته باشید، تنهایی با ماشین به سر کار بروید. اسون بیکر (Sven Beiker)، مدیر اجرایی مرکز تحقیقات خودروی دانشگاه استنفورد میگوید: تقریباً همه شرکتهای اتومبیلسازی در حال کار روی خودروهای بدون راننده هستند. حتی در تابستان امسال شاهد اولین آزمایش شهری ماشین بدون راننده گوگل بودیم. پس در آینده تکنولوژی از این خودروها زیاد خواهیم شنید.
* پرینت سهبعدی: روزی خواهد رسید که ما هر چه احتیاج داشته باشیم را با پرینت سهبعدی به دست میآوریم. یک پرینتر سهبعدی هر برش (تصویر ۲ بعدی) از شی مجازی شما را میخواند و با ترکیب هر لایه با یکدیگر، بدون این که فاصلهای بین لایهها مشخص باشد، یک شی سهبعدی را میسازد. این تکنولوژی خیلی هم جدید نیست. در واقع، بیش از دو دهه است که شرکتها و به خصوص شرکتهای اتومبیلسازی برای ساخت قالبها و نمونههای اولیه از این وسیله استفاده میکنند. اما به تازگی این تکنولوژی در دسترس عموم قرار گرفته است. در حال حاضر، میتوانید یک پرینتر سهبعدی خوب را با هزینه کمتر از ۶۰۰ دلار خریداری کرده و با آن قطعات یدکی برای دستگاههای خراب، اثر هنری یا هر چه که دوستدارید، بسازید. حتی نیازی نیست که طراحی بلد باشید. کتابخانههای دیجیتالی قطعات ۳ بعدی به سرعت در حال رشد است و به زودی میتوانید هر آن چه را نیاز دارید پرینت کنید. این تکنولوژی هم در حال پیشرفت است. ما خانهها، اتومبیلها و گوشهایی را دیدهایم که از این راه ساختهشدهاند و این تازه اول راه است. دانشمندان معتقدند در آینده میتوانند اعضای بدن را مختص هر بیمار با پرینت سه بعدی بسازند، و هر ساله جان میلیونها انسان را نجات دهند. به تازگی هم خبر ساخت پل فلزی با استفاده از پرینت سهبعدی در آمستردام را شنیدیم.
* واقعیت مجازی: واقعیت مجازی امروزه بیشتر در بازیها استفاده میشوند اما در آینده تکنولوژی آنها به سوی تغییر دادن نحوه ارتباطات مردم خواهند رفت. ریشههای واقعیت مجازی در دهههای ۱۹۵۰ یافت میشود؛ زمانی که کامپیوترها به اندازه یک خانه بودند. یک مهندس برق جوان و تکنیسین سابق رادارهای دریایی به نام داگلاس انگلبرت (Douglas Engelbart) به توانایی کامپیوترها برای تبدیل شدن به صفحه نمایش دیجیتالی پی برد و اساس واقعیت مجازی را پایهگذاری کرد. تا به امروز پیشرفت چندانی در این زمینه ندیدهایم، حداقل نه آنطور که در فیلمها دیده بودیم. اما اگر از درون عینکهای واقعیت مجازی به آینده تکنولوژی در این زمینه نگاه کنیم چه خواهیم دید؟ خب، شاید ببینیم که واقعیت مجازی از بازیهای ویدئویی فراتر رفته است. واقعیت مجازی چند نفره به دانشآموزان اجازه میدهد به سفرهای علمی در اهرام مصر بروند، یا گروهی از دوستان جدیدترین قسمت سریال «بازی تاج و تخت» (Game of Thrones) را با هم ببینند و یا سالمندان نوههایشان که در آن سوی دنیا زندگی میکنند را از راه دور ملاقات کنند. آینده واقعیت مجازی در گوشی هوشمند شما رقم میخورد و در اصل، وظیفه واقعیت مجازی باید غنیتر کردن واقعیت به وسیله ایجاد ارتباط بینانسانها به شیوههای جدید باشد نه ساختن توهم و خیال. اگر به این سو حرکت کند واقعاً جذاب خواهد شد. (Raymond McAuley)، یکی از محققان پیشروی ژنومیک، در سخنرانی خود برای کنفرانس اقتصادی سال ۲۰۱۴ دانشگاه سینگولاریتی (Singularity University) پیشبینی کرد در سال ۲۰۲۰ توالییابی DNA با قیمت بسیار ناچیزی انجام خواهد شد. وقتی توالییابی روی جمعیت انبوه انجام شود ما به دادههای بسیار زیادی دست پیدا خواهیم کرد؛ دادههایی که فقط خدا میداند چه چیزهایی را آشکار خواهد کرد.
تکنولوژی هایی که آینده را متحول خواهند کرد!

نظرات